Sınav kaygısı; öncesinde öğrenilen bilginin sınav sırasında etkili bir biçimde kullanılmasına engel olan ve başarının düşmesine yol açan yoğun kaygı olarak tanımlanır. Sınav olacağınızı düşünmenizle birlikte vücudunuzda hissettiğiniz birtakım gerginlikler sınav kaygısıdır. Sınava yeterince çalışamamaya, bilginin sınav sırasında etkili bir şekilde kullanılmamasına, başarının düşmesine yol açar.
Sınav Kaygısının Zihinsel Belirtileri
Zihinsel belirtiler, daha çok sınav kaygısını tetikleyen düşüncelerden oluşmaktadır.
- Olumsuz inançlar: (Bu sınav sonunda her şey berbat olacak, sınıfta herkes benden daha zeki…)
- Olumsuz beklentiler: (Zayıf alırsam notlarımı bir daha asla düzeltemem, Annemin-babamın yüzüne nasıl bakarım…)
- Olumsuz deneyimler: (İngilizce sınavından 50 almak vb.)
- Olumsuz düşünceler: (Bu sınavda başarılı olamayacağım.) yer almaktadır.
Sınav Kaygısının Fiziksel Belirtileri
- Hızlı kalp atışı,
- Hızlı nefes alıp verme,
- Terleme,
- Titreklik (el ve ayaklarda),
- Mide ağrısı,
- Mide bulantısı,
- Karın ağrısı,
- Baygınlık,
- Bağırsak bozukluğu,
- Baş ağrısı,
- Baş dönmesi,
- Uyku bozukluğu,
- Yorgunluk,
- Yeme bozuklukları,
- Odaklanma sorunları yer almaktadır.
Sınav Kaygısının Duygusal Belirtileri
- Huzursuzluk,
- Güvensizlik,
- Çaresizlik,
- Öfke,
- Korku,
- Gerçeklik duygusunun kaybı.
- Telaş, şaşkınlık, organize olamama,
- Ortamdan uzaklaşmak isteme,
- Ümitsizlik,
- Hayal kırıklığı,
- Tedirginlik,
- Mutsuzluk,
- Endişe,
- Kontrolü kaybetme korkusu
NEDEN KAYGILANIRIZ?
- Sınava gereğinden farklı anlamlar yüklemek
- Sınava yeterince hazırlanamama veya kötü çalışma alışkanlıkları
- Başarısız olma korkusu
- Mükemmeliyetçi kişilik yapısı
- Olumsuz düşünce biçimleri
- Öğrencinin ulaşamayacağı hedef belirlemesi
- Ailenin ve çevrenin beklentilerinin yüksek olması
- Ailenin öğrenciyi başkalarıyla kıyaslaması
- Görev ve sorumlulukları erteleme eğilimi,
- Başarısız olma korkusu yer almaktadır.
Sınav kaygısı yaşandığı nasıl anlaşılır?
Öğrencinin başarısında belirgin bir düşüş gözlenir. Ders çalışmayı erteleme, sınav ve hazırlığı hakkında konuşmayı reddetme vardır. Soru sorulmasından rahatsız olurlar. Dikkat dağınıklığı, odaklanamama, Fiziksel yakınmalarda dikkat çeken bir artış (karın ağrısı, mide bulantısı, terleme, uyku düzensizliği, iştahsızlık ya da tersine aşırı yeme, genel mutsuz bir ruh hali vb.), çok çalışılmasına karşın performans düşüklüğü kaygının varlığını gösterir.
Sınav Kaygısının etkileri nelerdir?
Öğrenilenleri aktaramama, okuduğunu anlamama, düşünceleri organize etmede zorluk, dikkatte azalma, sınavın içeriğine değil kendisine odaklanma, zihinsel becerilerde zayıflama, enerji azlığı, fiziksel rahatsızlıklar sınav kaygısının başlıca etkileridir. Sınav kaygısı gerçek dışı beklenti ve yorumlar içerdiğinden yanıltıcıdır. Öğrenciyi farkında olmadan kendi davranışını denetleyemez hale getirir.
Sınav Kaygısı nasıl oluşur?
Gerçekçi olmayan düşünce biçimlerine sahip olmak kaygını oluşmasında en önemli süreçlerdir. Bunaltıya eğilimli kişilik yapısı (mükemmeliyetçi, rekabetçi) olanlarda daha sık görülür. Sosyal çevrenin (aile, akraba, öğretmenler vb.) beklentileri ve baskısı da önemli bir etkendir.
Sınav kaygısı ve aile ilişkisi
Aile için sınavın ne anlam ifade ettiği, sınava yönelik tutum ve yaklaşımları önemlidir. Sıklıkla aileler kendi kaygılarını çocuklarına yansıtmaktadırlar. Çocuktan yüksek beklentilerinin olması, ayrıntılarla aşırı uğraş sergilemeleri ve sınavı bir başarı imgesi olarak görmeleri çocuğu oldukça kötü etkilemektedir.
Aileler neler yapabilir?
Aileler sınırlarının farkında olmalıdırlar. Güven ve sorumluluk vermeli, önemsemeli, olumlu geri bildirimde bulunmalıdır. Sınava ilişkin konuşmalarda özenli davranmalı, gerçekçi olmalı, akranlarıyla karşılaştırmaktan kaçınmalıdır. Duygu ve düşünce paylaşımı, empati önemlidir. Sınavı yüceltmeme, ölüm kalım sorunu yapmama, yüreklendirici davranma önerilmektedir. Çocuklar koşulsuz sevilmelidir. Aile bireyleri uygun rol modeli olmalı, uygun aile ortamı sağlamalı ve uygun problem çözme davranışları geliştirilmelidir.
SINAV KAYGISIYLA BAŞA ÇIKABİLMEK İÇİN;
- HEDEFLERİNİZİ BELİRLEYİN
- HAZIRLIK YAPIN
- DÜZENLİ UYUYABİLİRSİNİZ
- BESLENMENİZE DİKKAT EDİN
- SPOR YAPIN
- OLUMLU DÜŞÜNÜN
- REKABET ORTAMINDAN KAÇININ
- SINAV KONULARINDA EKSİKLERİNİZİ NOT EDİN
- SINAV ÖNCESİ TEKRAR YAPIN
- HAYAL GÜCÜNÜZÜ OLUMLU ŞEKİLDE KULLANIN
- GEVŞEME TEKNİKLERİNİ ÖĞRENİN
- DÜZENLİ OLARAK NEFES EGZERSİZİ YAPIN
Eğer sizde çocuğunuzun sınav kaygısı yaşadığını düşünüyorsanız ve bununla başa çıkmak noktasında yardıma ihtiyacınız olduğunu düşünüyorsanız öğrenci koçluğu ve psikolojik danışmanlık hizmetimizden faydalanmak için bilgi ve randevu alabilirsiniz.