Kıskançlık diğer duygular gibi insana özgü en temel duygulardan biridir. Bu nedenle de normaldir. Herkes bu duyguyu hissedebilir önemli olan bu duyguyla ne yapacağını bilmektir. Çocuğunuza bu duyguyla baş etmesi için yardımcı olabilirsiniz.
Kardeş kıskançlığı, kardeşi olan her çocuğun yaşadığı normal bir duygudur.
Kıskançlığın temelinde güvensizlik ve kaybetme korkusu vardır.
Kardeşi olduğunda çocuk, o zamana kadar gördüğü ilgiyi ve sevgiyi biriyle paylaşmak zorunda kalır. Çocuk, “Artık annem-babam beni sevmeyecek. Benim bu evdeki, annemin babamın gözündeki yerim artık aynı değil” diye düşünür. Bu, çocuk için büyük bir hayal kırıklığıdır aslında.
Eve yeni gelen bir kişi anne ve babanın ilgi odağı olacağı ve ebeveynlerin zamanlarının çoğunu alacağı için çocuk tarafından kıskanılması normal karşılanmalıdır.
Fakat anne babanın yanlış tutumları normal olan bu süreci sorun haline dönüştürebilir. Çocuğun kıskançlığında ki en temel sebeplerden biri güvensizliktir. Anne babalar tutumlarında ihmalkâr veya aşırı hoşgörülü davranırlarsa çocuk temelde güvensiz ve benmerkezci olabilir. Bu durum kardeş kıskançlığını tetiklemektedir. Kıskançlığın derecesi anne baba tutumlarına ve çevresel faktörlere göre değişebilir. Kıskançlık yüksek boyutta ise çocuk kardeşine zarar vermek isteyebilir, şiddet gösterebilir ya da ilgiyi tekrar üzerine çekmek için regrese olabilir yani gerileyebilir.
Çocuk eğer kendisini dışlanmış, yanlız, sevilmeyen çocuk olarak hissederse kaybettiklerini tekrar kazanmak için bebekleşmeye başlar. Kardeşi gibi bez bağlanmasını isteme, çişini , kakasını beze yapma, biberonla süt içme, annesini emme, bebeksi konuşma; başarısızlıklar, uyumsuz ve hırçın davranışlar, öfke patlamaları, kurallara uymama vb. olumsuz davranışlar ortaya çıkar.
Bu dönemde çocuğunuzun ihtiyaç duyduğu en önemli şey onu anlamanız ve ona olan sevginizin değişmediğini, hâlâ sizin için çok kıymetli olduğunu hissettirmeniz. İşte o zaman sorunun kaynağı olarak gördüğü kardeşini yok etmeye çalışmaktan vazgeçecek. Hatta sizin her zaman onu sevip yanında olacağınızı hissettiğinde, güveni tekrar oluştuğunda kardeşini kendisi için keyifli bir oyun arkadaşı olarak görebilecek.
Çocuğunuza bebeği gerçek bir kişi gibi tanıttığınızda ona karşı daha sevecen ve koruyucu oluyorlar. Şöyle diyebilirsiniz; ‘Senin ona şarkı söylemenden hoşlanıyor’, ‘Sanırım bu ses bebeği korkuttu’, ‘Sanırım bebek bu mamayı sevdi’ gibi…Mutlaka büyük çocuğunuzla bağlantıda kalın. Onunla ilgileneceğiniz özel zamanınız mutlaka olsun. Bebeği yedirirken ondan hikâye okumasını isteyebilirsiniz. Ya da bir hikaye anlatmasını.
Kardeş sahibi olmak kişiyi tahtından eden, anne babanın tüm ilgisini kaybettiren, hakları gasp edilmiş gibi hissettiren, çocuğu sarsan bir travmadır (Mitchell, 2003).
Travmanın etkileri ebeveyn tutumlarına bağlı olarak azalıp artabilir. Eğer çocuk doğan kardeş ile ebeveynlerinin sevgisini kaybetmediğini fark ederse bu travmayı atlatabilir (Coles, 2003).
Aynı zamanda kardeşler ilk oyun arkadaşıdır. Çok şey paylaşılandır. Yani kardeş hem en çok sevilen hem de en çok kıskanılandır.
Unutmamalıyız ki kardeş kıskançlığı normal bir durumdur. Eğer bu kıskançlığın şiddeti artar ise o zaman anormal bir durumdan söz edebiliriz. Bu anormal durumu tutumlarınızla daha kolay bir süreç haline getirebilirsiniz. Çocuğunuz kardeşini sevmiyor değil, sadece sizi onunla paylaşmak istemiyor ve sizden daha fazla sevgi görmek istiyor.