Depremin İnsan ve Psikoloji Üzerindeki Etkileri merak edilmektedir. Bir Psikolojik Danışman olarak, Deprem ve psikolojik etkileri üzerine konuşmadan önce deprem nedir, nasıl oluşur değinmek istiyorum. Deprem yani yer sarsıntısı halk dilinde zelzele, yerkabuğu üzerinde kırılmalar meydana gelmesi ile ani bir şekilde ve farklı şiddetlerde oluşan ve dalgalanmalar halinde ilerleyen geçtiği yerlerde sarsıntılar oluşturan bir doğa olayıdır. Yakın zamanda geniş kapsamlı ve birçok ilde sayısız insanı etkileyen büyük bir deprem olayı yaşadık. Bu yaşanan felaket sonrası kimi kişilerde fiziksel kimilerinde psikolojik sorunlar ortaya çıkmış olabilir. Yaşanan bu büyük deprem sonrası ve kaybedilen bu kadar çok sayıda insanımız olması ile beraber kimileri yakınlarını, kimileri evlerini, bu tarz bir kayıp yaşamayanlar ise zorlu bir psikolojik savaşa girdi. Doğal afetler sonucu çeşitli kayıplar veren insan bu yaşananlara da çok çeşitli ve birbirinden farklı tepkiler oluşturabilir. Bu verilen tepkiler oldukça normaldir. İnsanlar yaşadıkları bu felaketten sonra yasını, acısını, kaygı ve korkularını bir şekilde öyle veya böyle yaşayacaklardır. Burada ki kritik nokta deprem gibi doğal afetler ve felaket yaşantıları sonrası nasıl bir yol izlenmesi ve yaşanan etkilerin boyutu kalıcı ve daha uzun süreli ruhsal bir soruna sebebiyet vermemesi için kişinin kendisini iyi takip etmesi gereklidir. İhtiyaç halinde psikolog ve psikolojik danışmana başvurmalı ve yardım almalıdır. Bu noktada psikolojik danışman ve psikologların da en az kurtarma çalışanları kadar aktif ve sahada olmaları önemlidir. Yaşanılan ilk şok halinden sonra bireyler birbirinden farklı tepkiler gösterebilir ve yaşanılan durumu kendilerinde farklı şekilde gözlemleyebilirler.
Peki bireylerde sıklıkla görülen tepkiler nelerdir?
Yaşanılacak korku, kaygı, endişe, pişmanlık hatta yaşanılan durumun sizi bulmasına yönelik öfke, panik hali, çaresiz hissetme, karamsarlık çökmesi, bu durumların bitmeyeceğine yönelik umutsuzluk duyguları yaşamak oldukça normal ve sıklıkla karşılaşılan durumlar arasındadır. Duygu düşünce ve davranışlarınız yaşanan olayın etkisinden bir süre kurtulamayabilir. Yaşadığınız olay anını sürekli anlatma ve paylaşma ihtiyacı duyabiliriz. Çünkü yaşadıklarımızı zihnimizden, gözlerimizi kapattığımızda hafızamızdan hızla silemeyebiliriz. Günlük hayata hızla dönemez vakit geçmiş bile olsa günlük işlere adapte olmakta zorlanır ve dikkatinizi veremeyebilirsiniz. Her an deprem olacakmış hissi ya da sallanıyor hissi yaşanabilir. Bu dönemde uyku problemleri, yeme bozuklukları (aşırı yeme ya da iştah kaybı) görülebilir. Yaşanan felaket sonrası yoğun stres ve kaygı sebebi ile çeşitli fizyolojik sorunlar da görülebilir. Örneklendirmek gerekirse baş ağrıları, mide bulantıları, kalp çarpıntısı, nefes alış verişinin artışı, ellerin titremesi gibi. Yine yaşanan olayı kabullenememe de Depremin İnsan ve Psikoloji Üzerindeki Etkileri arasında sayılabilir.
Deprem sonrasında psikolojik sağlamlığımız için neler yapabiliriz?
- Deprem anında yaşadıklarınızı konuşmaktan kaçınmayın. İçinizde bastırmayın ve paylaşın. Yaşadığınız süreçte duygu ve düşüncelerinizi yakınlarınızla paylaşın. Gerekli noktada psikolojik destek istemekten ve almaktan çekinmeyin.
- Duygularınızı, düşüncelerinizi, üzüntünüzü bastırmayın. Kendinize bu süreci atlatmak için ve yaşananları anlayıp kabul etmek için zaman verin. Kendinize karşı sabır gösterin ve anlayışlı olun. Kayıplarınız varsa yas sürecini göz ardı etmeyin yasınızı yaşayın.
- Hayatın anlamını düşünün, kendinize iyi gelecek ve sizi iyi hissettirecek bir uğraş bulmaya çalışın. Geleceğe yönelik umutlu ve güzel planlar yapmaya çalışın ve motivasyon sağlamaya çalışmayı asla bırakmayın.
- Yaşadığınız bu felaket karşısında kendinizi çaresiz, karamsarlık dolu, hiçbir şey yapamayacak durumda hissedebilirsiniz. Deprem gibi büyük etkiler yaratan afetler sonrası bunları yaşamış kişilerde tüm bunların görülmesi normal ve çok doğaldır kendinizi bu noktada kötü hissetmemelisiniz. Ancak bu yakınmalar ve kötü hissetme durumu azalmıyorsa ve üzerine bu durum yaşamınızı güçleştiriyorsa, kendi başınıza baş etmede güçlük çekiyorsanız bir uzmandan psikolojik destek alabilirsiniz. Bu noktada Adana da bu deprem felaketinden etkilenmiş bir şehir olarak bizler Çukurova Aile Danışma Merkezi olarak uzman psikologlarımız, psikolojik danışmanlarımız ve aile danışmanlarımız ile birlikte bu zorlu sürece yönelik çalışmalarımızı gerçekleştirmekteyiz. Sizler de dilerseniz bizlerden bu hususta yardım alabilirsiniz.
Unutmayın ki yalnız değilsiniz bu zorlu süreçten birçok insan etkilendi ve etkilenecektir de bu çok doğal bir süreç ve her ne kadar geçmeyecek gibi geliyor olsa da zamanla toparlanılacaktır. Sizlerin yanındayız.