Gençlerle iletişim nasıl olmalı? Gençlerle iletişimde nelere dikkat etmeliyiz?
- Biz de genç olduk ama zamane gençlerini anlamak mümkün değil.
- (Bazen kendinize gençlik çağına gelmiş çocuklarınızla ilgili) Acaba biz nerede yanlış yaptık?
- Yediği önünde yemediği ardında. Daha ne istiyor ki bu çocuk?
- Her istediğini verdim, her istediğini aldım. Ama hala kıymet bilmiyor.
Bu sözler çoğumuza tanıdık geliyor değil mi? Günümüz anne – babalarının ortak cümleleri bunlar. Örnekleri çoğaltmak mümkün. Peki günümüzde aileler özellikle ergenlik çağına gelmiş genç çocuklarıyla niye anlaşamıyorlar? Çünkü çocuklarının; kendilerine bağımlı olduğu dönem olan çocukluktan bağımsız olacakları dönem olan ergenlik dönemine geldiklerini yani büyüdüklerini kabul ed(e)miyor. İletişim kurmayı bilmiyor. Çocuklarla konuşmayı, çocuğunu dinlemeyi bilmiyor. Onlarla konuşurken vereceği cevapları düşünüyor çoğunlukla. Böyle bir ortamda ergenlik dönemindeki çocukların kendisinin dinlenilmediğini düşünmesi normal değil mi?
Gençlerin; anne babalarına çoğunlukla dile getir(e)medikleri ya da dile getirseler bile anlaşılmadıklarına dair düşüncelerine bakalım.
-Bazen yalnız kalmaya ihtiyacım oluyor. Bu durumda soru sormayın.
-Zaman siz gençken olduğundan çok daha farklı; beni geçmişteki sizle karşılaştırmayın. Bunu duymak istemiyorum artık.
-Sizinle her şeyi paylaşmak zorunda değilim, benim de özelim olmasına izin verin artık. Özellikle, cep telefonumu kurcalamaktan vazgeçin.
-Bazı durumlarda öğüt ve yol gösterilmeye değil sadece desteğe ve sarılmaya ihtiyacım var. Verdiğiniz öğütleri artık dinlemiyorum bile.
-Mükemmel olmamı beklemeyin. Büyümem için hata yapmam gerekir.
-Her derste başarılı olamam. Bunu kabul edin artık.
-Bir konuşmada kendimi de açıklamaya çalışırken bana ‘Bize cevap verme’ demeyin.
-Bazen benim kararlarıma hak vermezseniz bile kararlarıma saygı duymalı ve beni desteklemelisiniz. Ben artık kendi kararlarını verebilecek, sorumluluklarımı üstlenecek yaştayım.
-Sizin hayallerinizi gerçekleştirmek için doğmuş bir oyuncak, köle ya da kukla değilim.
-Beni diğer insanlarla karşılaştırmayın. Bu, gerçekten çok can sıkıcı bir şey.
-Bana ‘Çünkü ben öyle istiyorum’ demek yerine gerçek nedeni söyleyin.
-Arkadaşlarıma karışmaktan vazgeçin artık.
-Bazen fazla dile getirmesek de sizi çok sevdiğimi asla unutmayın ve beni anlamaya çalışın (empati yapın.)
Bu noktada anne baba ile gençlerin; birbirleriyle rakip ya da düşman değil birbirlerinin iyiliğini istediklerini ve aynı tarafta olduklarının farkına varmaları gerekiyor. Anne ve babalar çocuklarının kendilerinden maddi ve manevi olarak daha iyi bir hayat sürmelerini sağlamak için çocuklarını yönlendirmeye ve zarar görmelerini engellemeye çalışırlar. Bu koruyuculuk boyutu arttıkça anne babaların, gençlerin hayatına karışma oranları artmaktadır. Çocukken bu çok fazla sorun olmazken çocukluktan ergenliğe geçişle birlikte sorun olmaya başlar. Aile içinde gençler, kendi aleyhlerinde olan sınırları kendi lehine olacak şekilde genişletir. Anne babalar bu süreci kabullenemediği takdirde anne baba ile genç arasında sorunlar başlar. Zamanla iletişim azalır. Bu ailevi bağları zayıflatır. Genç bir an önce evden ayrılmayı, ekonomik bağımsızlığını kazanmayı düşünür. Bu durum genç erkeklerde daha şiddetli yaşanır. Eğer ailenizde sorunlar çözülmez bir hale gelmişse evde sürekli huzursuzluk ve tartışma varsa veya daha da kötüsü sorunlar görmezden geliniyorsa psikolojik destek almanızda fayda vardır.
Bu dönemde dikkat edilmesi gerekenler;
- Öncelikle anne baba ile gencin birbirlerini oldukları gibi kabullenmesi gerekir. Tarafların, birbirilerinin görüşlerine, görünüşlerine, tercihlerine katılmasalar bile saygı duymayı öğrenmeleri gerekir.
- Aile içindeki bireyler birbirlerini değiştirmeye çalışmaktan vazgeçmelidir. Herkes bir bireydir ve her bireyin kendi hayatına ilişkin tercih yapması ve bunun sonuçlarına katlanması kendi sorumluluğundadır.
- Aile içindeki bireylerin birbirlerine karşı kullandıkları itici, iğneleyici, sorgulayıcı ve suçlayıcı dilin değiştirilmesi gerekir. Anne ve babalar kendi ebeveynlerinin kendilerine yapmış olduğu rahatsız edici tavırları sergilemekte ve sözleri söylemekte tereddüt etmemektedir. Kendilerinin rahatsız olduğu bir üslubun başkalarını da rahatsız etmesi normaldir.
Ailelerin çocuklarını yetiştirirken yapacakları en önemli şey çocuklarının sorumluluk sahibi bir birey olarak yetişmelerini sağlamaktır.
Sonuç olarak; eğer gençlik dönemindeki çocuklarınızla küçüklüklerinden itibaren iletişim kurar ve onlara vakit ayırırsanız gençlik dönemlerinde çok da fazla sorun yaşamazsınız.
AİLE DANIŞMANI ÖMER ŞENGÜL
Randevu için lütfen arayınız