Hepimiz yaşamımız boyunca belirli dönemlerden geçeriz. Çocukluk ve ergenlik dönemi de bu önemli yaşam dönemlerindendir. Çocuk ve ergen danışmanlığı, bu dönemlerde davranış ve uyum problemi yaşayan çocuk ve ergenlere sunulan bire bir danışmanlık hizmetidir.
Çocuk ve ergen danışmanlığı kapsamında; çocukluk ve ergenlik döneminde bulunan bireylerin yaşamış oldukları uyum ve davranış bozuklukları (öfke, saldırganlık, yalan söyleme, dikkat eksikliği, çalma, kardeş kıskançlığı, karşı gelme bozukluğu, alt ıslatma, dışkı kaçırma, parmak emme, kekemelik, tikler, tırnak yeme, mastürbasyon, aşırı çekingen ve içe kapanıklık, fobiler, kaygı bozuklukları, uyku bozuklukları, yeme bozuklukları), dikkat eksikliği ve hiperaktivite, öğrenme güçlüğü, ergenlerde okul başarısızlığı, kimlik karmaşası, sınav kaygısı, okul reddi gibi problemler üzerinde çalışılır. Çocuk veya ergenin yaşadığı bu sorunlar bir yardım çağrısı olarak düşünülmelidir. Çocuğunuz bu sorunlarla size ‘yolunda gitmeyen bir şeyler var ve ben bununla başa çıkamıyorum’ demektedir. Bu çağrıya verilecek profesyonel bir yardım çocuklarımızın hem bugünü hem geleceği için son derece önemlidir.
OYUN TERAPİSİ
Gelişim psikolojisi alanında değerli araştırmacılardan Caren Walker ve Alison Gopnik, oyun ile ilgili önemli bir soru dile getirir; “Dünya hakkında bu kadar çok şey öğrenmesi gereken çocuk, niçin oyun oynamak adına gerçek olmayan bir dünyada bu kadar zaman ve enerji harcamaktadır?”
Yetişkin gözlüğünden oyuna bakıldığında, oyun tekrarlardan ve anlamsız dizilerden oluşuyor gibi gözükebilir ancak çocuklar için oyun; gerçek dünyanın bir yansımasıdır. Doğumundan itibaren gerçek dünyada var olmaya çalışan çocuk, oyun yoluyla yarattığı dünyada, problem çözme, duyguları düzenleme, sıra bekleme gibi pek çok sosyal, duygusal ve bilişsel beceriyi pratik eder. Bir bilim insanı gibi, deneme – yanılma yoluyla gerçek dünyadaki deneyimlerini “oyun içinde” tekrar ederek anlamlandırmaya çalışır. Bu sebeple oyun, gelişimsel anlamda öğretici ve pekiştiricidir.
Oyun aynı zamanda çocuğun iç dünyasının da bir yansımasıdır. Oyun yoluyla tekrar ettikleri deneyimlerde yaşadıkları duyguları ve düşünceleri de ifade etme imkanı bulurlar. Oyunun iyileştirici ve güçlendirici tarafı buradan gelir.
Oyun terapisi 3-12 yaş aralığındaki çocuklara uygulanabilir. Çocuklar genellikle 2.5-3 yaşlarında sembolik oyun (-mış gibi oyunlar, örneğin evcilik, doktorculuk gibi) oynamaya başlarlar. Oyun terapisi de çocukların sembolik oyun oynamaya başlamasıyla birlikte uygulanabilir.
Oyun terapisi çocuğun yaşadığı pek çok duygusal ve davranışsal problem için çözüm sunabilir. Özellikle kaygı, korku, aşırı çekingenlik, içe kapanıklık, saldırgan davranışlar, kardeş kıskançlığı, sosyal uyum sorunları, uyku, yemek ve tuvalet alışkanlığı sorunları, boşanma, evlat edinme, yas, kayıp ve travma süreci geçiren çocuklar için uygundur.
Oyun terapisi çocukta davranış değişikliği ile beraber sosyal ve duygusal anlamda gelişim ve genel iyi oluş halini de destekler.
DEHB (DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU) NEDİR?
Aşırı hareketlilik, dikkat ve konsantrasyon bozukluğu, dürtüsellik (impulsivite) şeklinde açığa çıkan psikiyatrik sorunlardan biridir. DEHB, kişiyi ömür boyu takip edebilecek bir hastalık olduğu gibi çocuklarda daha sık gözlemlenir ve yaş ilerledikçe -genellikle- belirtilerini kaybeder. Çocuk yaşlarda başlayan dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu çocuğun ömür boyu yaşam kalitesini etkileyebilecek güçte bir problemdir ve muhakkak teşhis/tedavi edilmesi gerekmektedir. Aynı zamanda özgül öğrenme güçlüğü (ÖÖG)’nün bir alt tipidir. ÖÖG olarak bilinen 3 ana güçlük; disleksi, diskalkuli ve disrafi genellikle dikkat eksikliği ile birlikte gözlemlenir. Bu ve bu gibi, problemlerin çözümü için zenginleştirilmiş dikkat eksikliği terapisi sistemlerinden, Attentioner ile dikkatimi topluyorum ve Neurosound Müziğin iyileştirici gücü sistemlerini aktif şekilde kullanıp çocuğun dikkat eksikliği probleminin ortadan kalkmasına destek oluyoruz.
DEHB BELİRTİLERİ NELERDİR?
Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocuklar bazı davranışlarıyla gözetmenlere ipucu verirler. Örnek: çocuğunuzun sizi dinliyormuş gibi görünüp aslında dinlemediğini, sürekli başka hayallere daldığını gözlemliyor olmak dikkat eksikliği belirtilerinden biri olabilir. Bir oyunu veya faaliyeti tamamlamadan diğerine geçmek ve bunu sürekli tekrarlıyor olmak da dikkat eksikliği belirtileri arasında yer alır.
DEHB bazen de aşırı hareketlilik şeklinde kendini gösterir. Bu yüzden dikkat eksikliği belirtileriyle, hiperaktivite belirtilerini ayrı ayrı incelemekte fayda vardır.
DEHB belirtileri;
Dış seslerden veya önemsiz faktörlerden etkilenip asıl meşgul olunan işten kopmak
Sık sık hata yapmak ve dalgınlık şeklinde gözlemlenen sakarlıklar yapmak
Konsantrasyon gerektiren oyun veya aktivitelerde başarısız olmak
Oyun ve işler arasında hızlı geçişler yapmak; biri bitmeden diğerine atlatmak
Sohbet esnasında başka şeyler hayal edip karşıdakini adeta duymamak, anlatılanları akılda tutamamak
Unutkanlık
Görev ve sorumlulukları sürekli ertelemek
Şeklinde görülen davranışlar dikkat eksikliği belirtileri olarak değerlendirilebilir.
HİPERAKTİVİTE BELİRTİLERİ NELERDİR?
Hiperaktif Nedir?
Aşırı hareketlilik ve dikkatsizlik gibi öğrenmeyi etkileyecek güçte sorunlar yaşayan çocuklara hiperaktif denir.
Aşırı hareketlilik, oturduğu yerde duramama.
Aşırı konuşma
Mobilyalara veya tırmanma amacı taşımayan nesnelere tırmanma
Bir odanın içinde dahi olsa dolaşmaya çıkma, tabiri caizse amaçsız volta atma
Şeklinde görülen davranışlar hiperaktivite belirtileri olarak değerlendirilebilir.
DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU NASIL GİDERİLİR?
DEHB % 80-90 oranlarında tedavi edilebilir bir bozukluktur. DEHB’nun tedavisinde sık olarak kullanılan yöntemler ilaç tedavisi, bireysel eğitim, anne-baba eğitimi, aile tedavisi ve grup tedavisidir. Bu tedavi yöntemlerinden hangilerinin kullanılacağının kararı kişinin bireysel özellikleri dikkate alınarak belirlenir. Dikkat ve Hiperaktivite için gelişmiş iki programımız vardı. Bunlar;
– ATTENTİONER DİKKAT VE HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU
– MOXO TESTİ
ATTENTİONER ile Dikkatimi Topluyorum Programı
7-16 yaş çocukların dikkat ve ilgili tüm yürütücü işlevlerini etkili bir biçimde iyileştiren bir eğitim , terapi programıdır. Hem uygulayıcı hem de danışmanın eğlenceli biçimde , çocukluk çağına uygun olarak elementlerle desteklenmiştir. Bu program , Almanya Bremen Üniversitesinde Nöropsikolojik tabanlı bir program olarak geliştirilmiştir.
Dikkatimi Topluyorum’un bütün oturumlarında , kolaydan zora doğru uyaranlar , şifreler ve etkinliklerle çocuğun SEÇİCİ DİKKAT , BÖLÜNMÜŞ DİKKAT , ODAKLANMA ve ZAMANLAMA işlevler etkili biçimde iyileşme hedeflenir. 15 Oturumdan oluşur ; her oturum 40-60 dakika sürmektedir.
Attentioner ile Dikkatimi Topluyorum’un en önemli özelliği ve farkı teknolojik materyallerin kullanılmasıyla birlikte çoğunlukla kalem ve kağıt üzerinde yapılan egzersizlerden oluşmasıdır. Böylelikle çocuklar oturumlar esnasında edindikleri becerileri günlük yaşamlarına ve akademik beceri gerektiren alanlara adapte edebileceklerdir.
Ana Figür : Ejderha Tayfun
Programın çocuklar tarafından somutlanabilmesi için , Attentioner’ın ana karakteri Tayfun adlı bir ejderhadır. Tayfun’un da DEHB problemi yaşayan çocuklar gibi bir problemi vardır ;Dikkatini toplayamadığı için bir türlü ateş püskürmeyi gerçekleştiremiyor. Çocuklar Attentioner oturumlarında Tayfun’un verdiği görevleri ve ödevleri yerine getirerek bu karakterle özdeşim kurarlar ve 15 oturumda dikkat terapisi seanslarının sonunda Tayfun’un ateşini üfleyebilmesi için yardım etmiş olurlar.
Programın Amacı
Çocukların dikkatlerini daha iyi toplamaları ve sürdürebilmeleri sağlanır.
Kendi başlarına problem çözme yetenekleri desteklenir.
Sorun çözme becerisi ve öfke kontrolü sağlanır.
Kimlere Uygulanır ?
7-16 yaş aralığındaki çocuklar
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu tanısı almış çocuklar
Genel olarak tanı almamış, daha iyi odaklanmayı hedefleyen çocuklar (Sınav Öncesi Destek)
MOXO DİKKAT TESTİ
Moxo Dikkat Testi,Dikkat, Zamanlama, Dürtüsellik ve Hiperaktivite performansını ölçen, uzmanlar tarafından uygulanan, görüş ve duygu içermeyen, online bir testtir.
MOXO, Dikkat, Zamanlama, Dürtüsellik ve Hiperaktivite performans düzeylerinin ölçümünde oldukça etkili bulunmuştur; fakat testin hızla artmış olan popülaritesi, MOXO’da bulunan eşsiz Çeldirici Sistemi’nden kaynaklanmaktadır.
Basit görünen bir MOXO görevine odaklanabilmek için, bireyin aynı günlük hayatta yapması gerektiği gibi, testte bulunan görsel ve işitsel çeldiricileri görmezden gelmesi gerekmektedir.
Birey; bunu başarabilmek için çeldiricilerin aktif inhibisyonunu sağlamak zorunda bulunmakta, bu da testi çok daha zorlayıcı ve testin belirleyici niteliklerini de bir o kadar ileri düzeye getirmektedir.
MOXO Çocuk testi, özel olarak 6-12 yaş arası çocuklar için tasarlanmış olup, uzmanlar için DEHB tanısı ve hasta gözlem süreçlerinde yardımcı bir araç görevi görmektedir. MOXO Çocuk Testi, çeşitli uyaran ve çeldiriciler içeren kısa ve online bir testtir.
Yaş ile uyumlu uyaranlar içeren, 15-20 dakikalık online test
Çeşitli dillerde sesli yönergeler ve çocuklar tarafından kolayca anlaşılabilecek deneme oturumu
Bireyin performansının farklı çevresel koşullardaki seyrinin test edilmesine olanak sağlayan, eşsiz çeldirici seti
6 yaş ve üstünü kapsayan, güncel norm tabanı
Bireyin performansının zaman içindeki değişimini (test süresi boyunca) ölçme olanağı sağlayan performans grafiği
Yalnızca klavye kullanılarak, herhangi bir ilave cihaz olmadan internete erişimi olan her bilgisayardan kolayca erişilebilen, online ara yüz
USA-HIPPA gizlilik yasa ve yönetmelikleriyle yüksek düzeyde güvenliği sağlanan hasta bilgileri
NEURO-SOUND TERAPİ
Neurosound, beynin nöroplastisite özelliğini kullanarak, pasif işitmeyi aktif dinlemeye dönüştüren ve kısa sürede etkili sonuçlar alınan bir tür işitsel algı sistemidir. Neurosound ile temel hedefimiz çocuklarda bilişsel, sosyal, ruhsal alanlarda gerçekleşen herhangi bir sorunun diğer alanları etkilememesi için çok yönlü bir psikoeğitim ile sağlıklı bir müdahale gerçekleştirmektir. Çocuklar bu alanların sadece bir tanesinde sorun yaşasalar bile iyi anlamda desteklenmedikleri sürece kalıcı problemler yaşanır. Oluşan problem diğer alanlarda işlevselliğin zedelenmesine yol açar. Neurosound bu sebeple çocuğun bütün alanlarda desteklenmesini sağlar ve çocukta gözle görülür şekilde olumlu değişim gözlenir. Bilişsel gelişim, motor alanlar, sosyal alanlarda gelişim ve değişim sağlar. Kökenleri 60 yıl öncesinde Doktor Tomatis’in çalışmalarına uzanmaktadır.
Neurosound programı, bir kulaklık yolu ile çeşitli dinletilerin neurosound cihazında işlenerek beyne iletilmesini sağlayan psikoeğitimsel bir dinleme programıdır. Dil konuşma bozukluklarının daha iyi hale getirilmesi ile birlikte aynı zamanda iletişim becerilerinde gelişmeyi, akademik başarı artışını, dikkat gelişimini, uyumsuz davranışların düzenlenmesini, sosyal ilişkilerin düzelmesini, benlik saygısının artışını sağlar. Ayrıca yabancı dil öğrenmeyi kolaylaştırıcı etkisi vardır. Okuma bozuklukları, gelişimsel gerilikler Psikolojik olarak ise rahatlamayı ve huzuru sağlar. Disleksi, otizm, motor alanlardaki geriliklerde de etkilidir. Kişiyi olduğundan daha iyi hale getirmeyi amaçlar. Çocuklarda öğrenme süreçlerinin daha etkili olmasında rol oynar.
Neurosound uygulamaları, çocuklara bir kulaklıkla belirli müzik dinletileri dinledikleri sırada eksik olduğu alanlar ile ilgili etkinliklerin uzman uygulayıcı eşliğinde yaptırılması ile gerçekleşir. Her çocuk için profil testleri yapılır ve her biri için kendisine özel programlar uzman uygulayıcı tarafından belirlenerek seansların sonuna kadar planlı şekilde uygulanır. Yaklaşık 2000 ayrı aktivite ve 12 farklı uygulama materyali arasından çocuk için en uygun olanlar bir araya getirilir. Neurosound nedir? Neurosound Adana’da nerede uygulanır gibi soruların cevaplarını merak ediyorsanız ve sizler de çocuğunuzda sosyal, psikolojik, bilişsel alanlardan birinde problem olduğunu düşünüyorsanız, ücretsiz ön görüşme için bizlere ulaşınız.
Psikolog Yekbun OPAN, Lisans eğitimini İstanbulda Psikoloji bölümünü tamamlayıp Psikolog ünvanını aldı. Lisans eğitimi süresinde, başta Erenköy Ruh ve Sinir Hastanesinde, Bakırköy Ruh ve Sinir Hastanesinde, Fransız Lape Hastanesinde ve birçok Psikoloji kurumda psikolog olarak çalıştı. Eğitim süreci içerisinde çeşitli projelerde aktif rol aldı.
Eğitim hayatı bitikten sonra sertifika eğitimlerine devam etmektedir. Çocuklarla temasını ve ilişkilenmesini bu dönemde daha da geliştirip mesleki alan içinde ağırlıklı olarak çocuklarla çalışmaya yöneldi. Lisans bitiminde Oyun Terapisi eğitimini tamamlayıp Oyun Terapisti ünvanını aldı.