Masal, Türk Dil Kurumu’nda “Genellikle halkın yarattığı, hayale dayanan, sözlü gelenekte yaşayan, çoğunlukla insanlar, hayvanlar ile cadı, cin, dev, peri vb. varlıkların başından geçen olağanüstü olayları anlatan edebî tür.” olarak geçmektedir. Masallar toplumsal değerlerin bir yansımasıdır. Çocuklara iyi ile kötü, ödül ile ceza arasındaki ayrımı öğretir ve çocukları iyilik yapmaya, iyi insan olmaya teşvik edici bir fonksiyonu bulunmaktadır.
MASAL İLE ÇOCUK ARASINDAKİ DİNAMİK
- Çocuklar için soyut kavramların somut hale gelmesidir.
- Hayalden gerçeğe geçiştir.
- Gerçekleri zihinlerinde canlandırdığı öznel hayallerle somutlaştırır.
- Çocuğa verilecek mesajlar daha kolay iletilecektir.
- Yaşadıklarını ve hayallerini kabul etmesi daha kolay olacaktır.
- Çocukları sosyal dünyaya hazırlar,
- Görsel yönünün gelişmesine katkı sağlar,
- Kişilik gelişimine katkı sağlar,
- Çocuğun hayal gücünün gelişmesine,
- Kelime hazinesinin zenginleşmesine, yeni kavramların, kelimeler öğrenmesine,
- Çocuğun merak duygusunun oluşmasını sağlayıp, soru sorma becerilerini geliştirir,
- Neden-sonuç ilişkisini kurmayı sağlar,
- Bir problem karşısında çözüm bulmasına,
- Korkularının giderilmesini sağlar,
- Çocuklar masallarda kendilerinde güvenli hisseder.
Çocuğa Masal Seçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Gelişim düzeyine uygun masallar tercih edilmelidir.
- Masalda kullanılan dilin güzel ve akıcı olmasıdır.
- Özellikle görsel ağırlıklı, çocuğun ilgisini çekebilecek masallar tercih edilmelidir.
- Onun çok sevdiği bir kahramanın olduğu ya da onun seçtiği masalları tercih etmeniz masala karşı ilgisini arttırmaktadır.
MASAL TERAPİSİNİN AMACI
- Çocuğun duygusal olarak iyi hissetmesini sağlamak,
- Duygularını anlamlandırabilmesi ve ifade edebilmesini sağlamak,
- Empati duygusunun gelişimi sağlama,
- Kendine saygı duymayı öğretme/geliştirme,
- Diğer bireylerin duygu ve düşüncelerine saygı duymayı öğretme/geliştirme,
- Yeteneklerini fark etmesini sağlama,
- Travmatik durumun ortaya çıkardığı kaygı bozukluğunu azaltmak
- Uygun ve yerinde davranışın önemini ortaya çıkarmak
- Çocuk ve yetişkinlerde duygusal yeterlilik, kendine güven gibi önemli değerlerin faydalarını ortaya çıkarmak
- İnsanlar arasındaki mevcut ilişkilerin sağlıklı şekilde ilerlemesine ve sosyal kişiliğin desteklenmesine yardımcı olmayı sağlamaktır.
MASALLARIN TERAPÖTİK İŞLEVLERİ
- Ayna İşlevi: Masallar aslında bizi anlatır, bazen olduğu gibi bazen ufak bir parça olarak. İç dünyamızdaki parçaları bir tablonun içindeki resimde görebiliriz. Bu ayna var olanı daha ilginç kılarak bize sunar. Burada da aslında masalın ayna işlevinden bahsedebiliriz.
- İçerik: Masallarda sunulan içerik; toplumdan, kültürden, zaman diliminden bağımsız olarak, gelişim sürecindeki her çocuk tarafından benzer şekillerde deneyimlenen ortak, evrensel problem durumlarıyla ilgilidir.
- Model Olması: Çatışma durumlarını yeniden ortaya koyması, olası çözümler sunması ve yeniden değerlendirmeye imkan tanıması açısından modeldir.
- Aracı Olması: Masallar kişi için özdeşleşme zemini oluşturur. Kişi masallarla bireysel yaşantıları doğrultusunda ilişkilendirmeler yaparak kendi çatışma ve arzuları hakkında konuşur.
- Depo Görevi: Kolayca korunup farklı durumlara uyarlanıp uygulanabilir. Kişi, farklı durumlarda da masalı kendine göre yorumlayabilir.
- Geleceğe Yönelik: O anki yaşantısının ötesinde düşünce ve çağrışımlar iletir. Dinleyene bağlı olarak yeni ve belki de bilinmeyen anlamlar kazandırır. Kısaca geleceğe yönelik duyumsamaları mevcuttur.
- Kültürler Arası Taşıyıcı: Kültürün kabul edilen kural, kavram ve davranış normlarını yansıtırlar.
- Regresyona Yardımcı Olma: Masallar kişisel isteklere, yakın ve uzak amaçlara köprü görevi görür. Gerçeğin alternatiflerine yönelik var olma olanağı tanır.
- Karşıt Fikir: İnsan iletişiminin, kavramların değiş tokuş edildiği özel bir şeklidir. Kişiye kabul veya reddedebileceği bir karşıt-kavram sunmaktadır. Örneğin; iyi-kötü, doğru- yanlış, güzel-çirkin gibi…
- Bakış Açısını Değiştirme
- Hayal Gücünü Arttırma
Masal terapisi her yaş grubundan bireye uygulanmakla birlikte hem bireysel hem de grup terapisi şeklinde de uygulanmaktadır. Terapötik ilişkinin, güven bağının daha kolay sağlanmasını ve danışanın konfor alanından daha kolay çıkabilmesini sağlaması açısından oldukça işlevlidir.
Kurumumuzda bulunan ruh sağlığı çalışanları olarak Masal Terapisi sıklıkla tercih ettiğimiz bir yöntemdir. Sizlerde Masal Terapisi deneyimi yaşamak isterseniz kurumumuzu arayarak bilgi ve randevu alabilirsiniz.
PSİKOLOG GİZEM DENİZ ER