Aileler, toplumun yapı taşıdır. Bu yüzden ailelerin sağlıklı bir şekilde var olabilmesi için ve toplum bütünlüğümüzün korunabilmesi için aile kurumuna büyük önem verilmektedir. Sağlıklı bir aile kurmak ise, uzun bir yoldur çünkü her zaman her şey sorunsuz ilerlemez. Bu yüzden aile içerisinde ortaya çıkabilecek sorunların çözülebilmesi için birçok yöntem bulunmaktadır. Kullanılacak bu yöntemlerden biri de aile danışman merkezleridir.
- Aile Danışmanı Nedir?
Aile danışmanı, evli çiftlerin veya aile üyelerinin aralarında bulunan ilişkilerdeki zihinsel ve duygusal sorunları açığa çıkaran ve bireylerin bu sorunlar hakkında farkındalık kazanmalarını sağlayıp sorunların üstesinden gelinmesine yardımcı olan kişilere denir.
Genellikle aile danışman merkezi; evlilik, ayrılık veya boşanma sırasında çocuklarla ve aile ile ilgili bireysel ya da bireyler arasındaki ilişkilerde ortaya çıkabilecek psikolojik sorunların çözümü ile çocukların ruh sağlığını koruma adına aile terapisi hizmeti vermektedirler.
Evlilik, yeni bir hayatın başlangıcıdır ve kolay kolay yapılandırılmaz. Çünkü bireyler artık ‘ben’ kavramından ‘biz’ kavramına geçiş yaparlar ve bunu hem resmi hem de uygulamalı olarak hayatlarına yansıtmaya eğilim gösterirler. Yalnızca ilişkinizde değil artık tüm hayatınızda yeni bir oluşum olduğundan ortaklık söz konusu olacaktır. Bu yüzden aile danışman merkezleri sadece ilişkilerdeki sorunlar üzerine başvurulan bir alan değil; evliliğin doyumunun, kalitesinin, sürdürülebilirliğin artırılma çalışması anlamını da kapsamı içerisine alır.
Diğer bir deyişle aile danışman merkezleri, bahsedilen sorunların çözümünün yanında aile üyeleri arasındaki sağlıklı iletişimin geliştirilmesi ve bireylerin birbirilerini daha iyi anlamasına katkıda bulunma amacı da taşımaktadır. Aile üyelerinden herhangi birinin yaşadığı bir sorun, tüm aileyi etkilediği düşünülür. Bu durum ise aile danışman merkezi ile psikolojik danışmanlığın önemini göstermektedir.
Ayrıca aile danışman merkezinde hizmet veren aile danışmanı bu süreçte;
- Aile üyelerindeki her bir bireyin, diğer bireyleri saygı ile dinleyip anlamasına,
- Aile bireyleri arasında oluşan görüş ayrılıkların farkında olunmasına,
- Bireylerin, yaşanılan soruna yönelik konuşmalarına,
- Bireylerin duygu ve düşüncelerin çekinmeden, net bir şekilde açığa çıkarılmasına,
- Aile bireyleri arasında kırıcı ya da incitici tavırlarda bulunulmamasına,
- Aile içindeki değerleri olduğu gibi kabul etmeye,
- Bireylerin beklentilerinin açık bir dille ifade edilmesine yardımcı olur.
Ayrıca aile danışman merkezinde; ailedeki bireylerin ekonomik, sağlık ve eğitim ile ilgili yaşadığı sorunların çözümünde ve aşılmasında, evlilik-boşanma gibi olumsuz olaylardan çocukların en az düzeyde etkilenmesinin sağlanmasında, çocukların bakımı- yetiştirilme tarzı vs. açılardan eğitilmesi ve bilinçlendirilmesi gibi aile danışmanlığı kapsamında olacak şekilde aileyi kapsayan her konu gösterilebilir.
- Aile Danışmanı Kimlerdir ve Hangi Eğitimleri Alır?
Aile danışman merkezinde danışman olacak ya olmak isteyen kişilerin ilk olarak; üniversitelerin dört yıllık eğitim veren, psikoloji, sosyoloji, sosyal hizmet, psikolojik danışmanlık ve rehberlik, hemşirelik, tıp ve çocuk gelişimi bölümlerinden lisans derecesi ile mezun olmak gerekmektedir. Çeşitli üniversite ve eğitim kurumlarının 450 saatlik aile danışmanlığı eğitimini başarı ile tamamlamış olması ve aile danışmanlığı sertifika programını alması gereklidir.
Aile Danışmanlığı Sertifika Programı; uzmanlaşma gerektirir. Ayrıca disiplinler arası bir özellik gösteren ve meslek alanında faaliyette bulunmayı isteyen çok sayıda kişiye hitap edecek bir içeriğe sahip olan bir programdır. Bu süreci tamamlayan ve bunun sonucunda yetkinlik kazanan bireyler ise aile danışmanı olarak kamuya ait ya da özel kuruluşlarda çalışabilirler.
Bu programın amacı ise; katılımcılara aile danışmanlığının tekniklerini bilimsel bir çerçevede aktararak, birey ve ailenin yaşamını iyileştirmeyi sağlayacak tedaviler için temel aile danışmanlığı kuramlarına ve müdahale süreçlerine ilişkin beceri kazanmalarını sağlamaktır.
Bir Aile Danışmanının Taşıması Gereken Özellikleri
- Etkili bir iletişim becerisinin olması ve bunu sergilemesi,
- Meslek etiğine uygun davranışlar ve sözler sergilemesi,
- Problemlerin tanımlanmasında ve çözüm sunmada becerisinin yüksek olması,
- Stresli ve duygusal durumlarla baş edebilme yeteneğinin olması,
- İkna edilebilirliği becerisinin yüksek düzeyde olması,
- Detaylara dikkat etmesi ve dikkatli gözlem becerisine sahip olması gibi özellikleri olmalıdır.
İlişkilerin veya evliliklerin temelinde saygı, sevgi, güven, kişilerin birbirlerinde hazzı yakalayabilmesi gibi durumlar yatar ve bu durumların hepsinin bir denge üzerinde yürütülmesi, ikili ilişkilerdeki en önemli faktörlerinden bazılarıdır. Çiftlerin veya ailedeki bireylerin çoğu karşılıklı olarak birçok duyguyu karşısındaki bireyden de beklerler. Fakat kişilerden birinin bazı zamanlarda bunları karşılayamaması durumunda ise ilişkileri zedelenebiliyor.
Bu sebepler dışında farklı fizyolojik ve psikolojik temel yapıya sahip kadın ve erkek ilişkilerinde de çoğu zaman sorun yaşanabilmektedir. Hatta kültürel ve sosyal faktörlerin de buna eklenmesiyle ilişkiler çıkmaza girebilir ve bu süreçten sonra çatışmalar başlayabilir. Bu sebeple şunu diyebiliriz ki; aile sorunları önemli olduğu için aile danışmanlığı alacağınız kişinin bu konuda uzman olmasına önem vermeniz gerekir. Konuyla ilgili yüksek lisans yapmasına, uzman olmasına ya da aile danışmanlığı alanında özel eğitimler sonucunda belgelerinin olmasıyla birlikte adını duyurmuş bir aile danışman merkezinde çalıştığına dikkat etmenizde fayda vardır.
- Aile Danışmanı Ne İş Yapar, Hangi Uygulamaları Kullanır?
Aile danışmanı, yaşanılan sorun için gerekirse çatıyı oluşturan tüm aile bireylerinin katılımıyla çözümler arayabilir. Yaşanılan sorunları, bütüncül bir bakış açısıyla ele alır ve çiftlerin veya aile bireylerinin, ‘biz’ kavramı içerisinde kişisel beklentilerini anlayıp dile getirmesi, beraber alternatif düşünebilmesi ve yaşam kalitesini artırması gibi hedefleri vardır.. Bununla birlikte roller, kurallar ya da problem çözme gibi yetilerin kazandırılmasını amaçlar ve bu doğrultuda problemlerle nasıl baş edecekleri konusunda beceri kazandırabilmeye yönelik çalışmalar yapar.
Aile danışman merkezindeki aile danışmanları, çiftler veya aile bireyleri arasında bir denge, empati ve güçlü iletişim kurabilmeyi amaçlar. Bu yapıların kazandırılmasıyla birlikte ise çiftlerin veya aile bireylerinin, bağlarının ve iletişimlerinin yeniden kuvvetlenmesini sağlar.
Ayrıca aile danışmanlık süreci boyunca, yapılan psikoterapilerde aile bireylerine çeşitli testler uygulanır ve bu testlerin sonuçları değerlendirilir. Sorunlar belirlendikten sonra ailedeki bireylerin algısı ve farkındalığına göre ortalama 5-10 seans süren danışmanlık hizmetleri verilir. Seansların sonunda ise aile içindeki her bir bireye sağlıklı bir ruh hali kazandırılarak aile çatısı altında huzurlu bir şekilde yaşama becerisi kazandırılır.