Özgüven Eksikliği Nedir?
Özgüven eksikliği günümüzde birçok insan özgüven kaybı nedeni ile sosyal hayattan kopmaya başlamış, çevresi ile iletişim kuramaz hale gelmiştir. Kişilerde sıklıkla görülen özgüven eksikliği hakkında yapılan birçok araştırma, bu duygunun ciddi şekilde onarılması gerektiği üzerine yoğunlaşmıştır. Özgüven eksikliği için yapılan kavramsal tanımlamalara, bu probleme neden olan fizyolojik özelliklere ve çevre koşullarına bağlıdır.
Özgüven eksikliği, henüz çocukluk döneminde oluşan ve kişinin bütün yaşamını etkileyen bir duygudur. Özgüven eksikliği ya da bir başka deyişle özgüven problemi ise kişinin kendine olan güvenini kaybederek sosyal hayata dahil olmaya çekinmesi, kendine ve geleceğe olan inancının zayıf olması anlamına gelir.
Özgüven kişinin aile, sosyal ve iş hayatını çıkmaza sokacak denli ciddi bir sorun olarak öne çıkmaktadır. Uzman psikologlar ve psikiyatrlar tarafından çeşitli yöntemlerle tedavi edilmeye çalışılan özgüven eksikliği, kişilerin hayatında çok çeşitli nedenlerle görülebilir. Profesyonel anlamda destek alanların ise özgüven eksikliğinden sıyrılarak normal hayatlarına geri dönmeleri mümkündür. Burada en önemli nokta kişinin özgüven eksikliği ile ilgili doğru bir tespit konulmasıdır.
Özgüven eksikliği, temel olarak beyindeki serotonin ve dopamin hormonları ile alakalı olduğu bilinmektedir. Beyinde salgılanan bu hormonlar, kişinin kendini mutlu ve huzurlu hissetmesine yaramaktadır. Bazı kişilerde bu hormonlar doğuştan daha az salgılanır. Yeterli seviyede mutluluk hormonu çalışmayan kişilerin büyük çoğunluğunda görülen özgüven problemi nedeniyle, endişe, öfke ve stres duyguları şiddetlenerek büyük zarara yol açabilir. Burada dikkat edilmesi gereken, kişinin kendi biyolojisi nedeniyle mi, yoksa dış koşulların etkisiyle mi hareket ettiğinin saptanması ve buna göre önlem alınmasıdır.
Özgüven Eksikliği Neden Olur?
Özgüven eksikliğinin neden olduğu ile ilgili çok çeşitli çalışmalar yapılmış, farklı teoriler geliştirilmiştir. Uzmanlar tarafından özgüven eksikliğinin dört farklı ana neden olduğu saptanmıştır. Bunlar sırası ile kişilerin genetik yapıları, etkilenilen kültürel ve toplumsal arka plan, çocukluk deneyimleri ve yetişkinlikteki yaşam koşulları olarak sıralanabilir. Bu dört etken özgüven eksikliğinin temel nedenleridir. Fakat bununla birlikte belirleyici olan çok farklı etkenler de bulunmaktadır.
Fiziksel, cinsel ya da duygusal istismara uğrayan kişilerde özgüven eksikliğinin etkisi çok farklı şekilde gözlemlenmiştir. Bu tarz istismar biçimleri kişileri hayattan koparmakta ve anormal davranışlara sürüklemektedir. Bununla birlikte yetiştirilme tarzı, aile içindeki baskın bir baba veya anne figürü de özgüvensiz kişiliğin oluşmasında büyük önem taşır. Anne ya da babası ile sorunları olan, ailesi ile ilgili kötü anılara sahip kişilerde özgüven eksikliği yaşanması çok olasıdır. Bir diğer önemli etken ise aşırı mükemmeliyetçilik olarak tarif edilir. Hayattan beklentileri çok yüksek olan, her şeyin kusursuz olmasını isteyen kişilerde sıklıkla yoğun bir hayal kırıklığının yaşandığı görülür. Karakter özellikleri geri teperek kişiyi tam zıttı bir konuma sürükleyebilir
Özgüven Eksikliğinin Belirtileri Nelerdir?
Uzmanlar tarafından tespit edilen özgüven eksikliği belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterir. Fakat genel olarak herkeste görülen bazı önemli belirtiler vardır. Özgüven eksikliğinin belirtileri aşağıdaki gibidir:
- Aşırı derecede kırılganlık, insanlara karşı yoğun bir güvensizlik.
- Geleceğe karşı büyük bir duyarsızlık ve öfke.
- Çok az konuşma, ani ağlama nöbetleri.
- Hayata karşı büyük bir ilgisizlik, her olayda aşırı şekilde geçmişle kıyaslama yapma.
- Anın farkında olmama.
- Tekrar eden gündüz düşleri.
- Olaylara her zaman olumsuz tarafından bakma.
- Hayal kurma becerisinin kaybolması.
- Çok sayıda görülen kabuslar.
- Ateşler içinde uyanma ve halsizlik.
Sayılan maddeler özgüven eksikliğinin en fazla görülen belirtileridir. Eğer bu belirtilerden bir ya da birkaçını gösteren biriyseniz konuyla ilgili bir uzmandan destek alabilir veya belirtileri gösteren kişiler tanıyorsanız onları profesyonel destek almaya yönlendirebilirsiniz. Özgüven eksikliğinde erken yapılan müdahaleler bu duygunun yenilmesi için hayati önem taşır. Özgüven eksikliğini gidermek için hızla harekete geçmek ve kişiyi profesyonel destek alması konusunda bilgilendirmek yapılabilecek en anlamlı hareketlerden biridir.
PSİKOLOG YEKBUN OPAN
Randevu için lütfen arayınız.