Psikolojik travmalarda, travmanın sebebi doğal afet veya yaratıcı güç ise tanık olanlar yıllar sonra bile kurbana veya kurbanlara sempati duymaya hazırdırlar. Ancak travmaların sebepleri başka insanlar olduğunda yani bir fail olduğunda işler değişir. Bu durum tanık olanların fail ile kurban arasındaki çatışmaya da bulaşmaları demektir. Böyle bir durumda tanık olanlar taraf tutmaya zorlanırlar.
Bu karar verme aşamasında her failin beklentisi seyircilerin hiç bir şey yapmaması hatta mümkünse bu olayı unutmasıdır. Kötü olanı duymama, konuşmama, görmezden gelme beklentileri içinde olan failin aksine kurbanlar seyircilerin yaşanan olayı unutmamalarını, konuşmalarını ve acılarını paylaşmalarını isterler. Harekete geçilmesini, yapılanların cezasız kalmamasını isterler.
Fail suçlarından arınmak amacıyla sessizliğini ve gizliliğini korumaya çalışır. Gizlilik bozulup kurbanın tarafını tutan seyirciler hak aramaya başladığında bu sefer kurbanın doğruyu söylemediğine inandırmaya çalışır. Fail olayın asla olmadığını, kurbanın abarttığını ya da olduysa bile kurbanın buna sebep olduğunu savunur.
Peki travma sonrasında kurbanlara neler olur?
Travma sonrası stres bozukluğu; savaş, doğal afet, kaçırılma, kazalar, tecavüz veya uygun olmayan cinsel yaşantılar gibi travmaya sebep olan olaylar sonrasında oluşan stres bozukluğudur. Kişiler bir yakınlarının travma sonrası stres bozukluğuna neden olacak travma yaşamalarında dahi travma sonrası stres bozukluğu geliştirebilirler.
Belirtiler genellikle olaylar gerçekleştikten hemen sonra ortaya çıkmaz. Kişi yaşadığı travmatik olayı tekrar tekrar yaşar ve olanları durduramadığı, engelleyemediği için kendini sürekli olarak suçlar. Suçluluk ve sorumluluğu tamamen kendi üzerine almak en önemli belirtilerden biridir.
Travma sonrası stres bozukluğuna eğilimi arttıran bazı faktörler vardır. Düşük zeka düzeyi, düşük eğitim durumu travma sonrası stres bozukluğu ile ilişkilidir. Genetik olarak ve kişinin yapısının daha kırılgan olması dolayısıyla da travma sonrası stres bozukluğu eğilimi artmaktadır. Çevresel olarak ise azınlık gruptan gelme, savaş bölgelerinde yaşama veya daha önce travmatik olayı yaşamış bir kurbanla aynı yerde yaşama gibi durumlar sayılabilir.
Bir travma ne kadar korkutucu olursa ve ne kadar uzun sürerse travma sonrası stres bozukluğu geliştirme olasılığı da o kadar artar. Yaşı büyük olanlar gençlere göre daha az etkilenirler ve erkekler kadınlardan daha az etkilenirler. Çoğu kişi aylar içinde düzelebilirken, bazı insanlar yıllarca bu durumla savaşabilirler. Hatta atlatmış olsalar bile travma oluşturan olayı anımsatan herhangi bir etken tekrar bir stres, kaygı ve korku yaratabilir.
Kişiler yaşanan korkudan kaçınmak için bu olaylarla alakalı haber okumaktan, film veya TV yayını izlemekten kaçınırlar. Olayın yaşandığı bölgeye yaklaşmaktan kaçınırlar veya yaklaştıklarında sorun yaşarlar.
Travma Sonrası Stres Bozukluğu Belirtileri:
- Belirtilerin en az 1 ay boyunca devam etmesi gereklidir.
- Travmatik yaşantının zihinde sürekli olarak canlanması, tekrar etmesi
- Uykusuzluk
- Sürekli kabus görme
- Aşırı derecede tetikte olma
- Konsantrasyon-Odaklanma Güçlüğü
- İrkilme Hali
- Olayın yaşandığı bölgeye yaklaşamama, yaklaşıldığında huzursuz, rahatsız hissetme
Bahsedilen belirtilere sahipseniz, yaşam kalitenizi arttırmak daha huzurlu bir yaşam için psikoterapi hizmeti önerilmektedir. Gerekli durumlarda psikoterapi ile ilaç tedavisi birlikte yürütülmelidir.
Aile Danışmanı
Randevu için