ERGENLERDE MADDE KULLANIMI
2019 TÜİK verilerine göre 15-24 yaş arası ölüm nedenleri arasında birinci sırada gelen ölüm nedeni dışsal yaralanma nedenleri ve zehirlenmelerdir. Dışsal yaralanma nedenleri arasına motorlu taşıt kazaları da dahildir ve birçok genç motorlu taşıt kazası geçirdiği sırada madde etkisindedir. Aynı şekilde zehirlenmelerin de büyük bir kısmı fazla dozda alınan maddelerden kaynaklanmaktadır.
Üzerine bilgi edinilmesi gereken en önemli konulardan biri genç yaşlarda madde etkisi altına girmektir. Her gün binlerce genç madde bağımlısı olmakta ve hayatlarını kaybetme noktasına gelmektedirler. Anne babaların da genç çocukları için sağlayabilecekleri destekler ve önleme faaliyetleri bu yazının konularından birini oluşturacaktır.
Madde kullanımına ilişkin bazı önemli kriterler şöyledir;
- Başlama yaşı, şu an da çevremizdeki insanlara sorsak başlama yaşının lise ve dengi okul yaşlarında olduğunu söylemeleri çok doğal gelebilir. Fakat günümüzde madde kullanan çoğu ergen henüz lise düzeyine gelmeden madde etkisini deneyimlemiş oluyor. Başlama yaşı önceki yıllara oranla ciddi şekilde düşmüş durumda. Artık çok daha küçük yaşlardaki çocuklar uyuşturucu, alkol, sigara gibi bağımlılık yaratabilecek maddeleri denemektedir.
- Cinsiyet farkı, genç ergenlerde erkekler kızlardan daha fazla yasa dışı uyuşturucu kullanılırlar ve erkeklerin kullanma sıklığı miktarı kızların kullanma sıklığına oranla daha fazladır. Fakat sakinleştirici ve yatıştırıcıların kullanımı için kızlar ve erkekler arasında çok fazla bir fark bulunmamaktadır.
- Ebeveynlerin eğitim düzeyleri ve sosyo-ekonomik düzeylerindeki farklılıklar, gençlerde anne-baba eğitim düzeyi düştükçe alkol ve madde kullanım oranları artmaktadır. Özellikle lise düzeyinden daha düşük eğitim kademelerinde olan ergenlerde yani 15 yaş altı ergenlerde ebeveyn eğitim düzeyinin düşük olması ergenlerin madde kullanma eğilimlerini arttırmaktadır. Ayrıca lise sonrasında okumayı düşünmeyen ergenlerde, üniversiteye gitmeyi düşünenlerden daha fazla madde kullanma eğilimi olduğu düşünülmektedir. Gelecekle alakalı planlar yapmak, kendini bir topluma ait hissetmeye çalışmak kişilerde madde kullanımını azaltıcı etki göstermektedir. Bununla beraber ekonomik düzey hemen her yaşta madde kullanımını etkilememektedir. Sadece ekonomik düzeyi daha iyi olan ailelerde gençler maddeyi daha kolay elde etmektedir. Bunun sonucu olarak da kullanım sıklığında artış gözlenebilir.
- Kırsal Kullanım ve Kentsel Kullanım, kırsal kesimlerde madde ulaşılabilirliği açısından çeşitlilik, kentsel kesimlere göre oldukça düşüktür. Özellikle güvenlik kuvvetleri kırsal kesimlerde madde sağlayıcılarını çok daha kolay fark edebilmektedir. İnsanlar genellikle iş birliği içerisindedir ve yayılmasını engellemek için çaba gösterirler. Kentlerde ise çoğunluklar pazarlama düzeyi çok daha yüksektir ve gizlenmek için çok daha fazla çeşitli yöntemler bulunmaktadır. Diğer bir açıdan bakıldığında ise, maddenin çeşitli transfer noktalarına yakın kırsal bölgelerde kullanım oranı da yüksek olabilir. Bu da maddeye ulaşımı kolaylaştırdığı için önemli bir faktördür.
- Tedavi Kabulüne Göre, kişilerin tedavide yaşadıkları zorluklar kaç farklı madde kullandıklarına göre değişmektedir. Uyuşturucu madde kullanan gençlerin büyük bir bölümü aynı anda alkol de kullanmaktadır. Bu da tedaviyi kabul etmede ve sürdürmede çok önemli bir etkendir. Sadece yatıştırıcı ve sakinleştirici kullanan kişilerin tedaviyi kabul etmeleri ve sürdürmeleri çok daha kolay olmaktadır.
Bütün bunlarla birlikte, aile içerisinde alkol veya madde kullanım öyküsünün olması ergenlerde daha fazla yatkınlığa sebep olmaktadır. Alkolik bir babanın çocuklarının alkol veya madde kullanma yatkınlığı, kullanmayan bir babanın çocuklarına göre 4-5 kat daha fazla olmaktadır. Ayrıca ailede depresyon geçmişinin bulunması çocukların da ruhsal durumlarını etkilemekle beraber özellikle alkol kullanımına ilişkin artışlar gösterebilir.
Kurumumuzda bağımlılıkla mücadele kapsamında danışmanlık ve terapi hizmeti verilmektedir.
Çocuk Ergen Terapisti/Aile Danışmanı
Randevu İçin: 0322 402 09 09